De reiger en Pen, een dubbele opdracht

Op 18-19 en 20 mei organiseert de provincie Vlaams-Brabant het 'kalmkunstfestival' In de Luwte
Voor dat festival maak ik een 'loop' met een 15-tal videogedichten (te bekijken en -luisteren in de 'Woordwagen).

De organisatie vroeg me of ik het zag zitten om 2 nagelnieuwe filmpjes te make op basis van 2 gedichten van Koen Stassijns en Ivo van Strijtem,

die zelf voor het festival een Bloemlezing Stiltegedichten (uitgeverij P.) samenstelden.

Graag. De dichters stuurden me enkele gedichten op waarmee ik aan de slag mocht.

De Reiger (Koen Stassijns)

Pal op een aanlegsteiger aan de rand
van de nacht waar ik je zag stond hij,
in pandjesjas, de degen schuin als je hand
in de mijne.
De maan een grijs beschilderd ei
en amper vingerafdruk op het golfkarton
van een plas.
Wij keken. Zwegen elkaar aan,
begrepen niet dat tussen ons dit stilstaan
en verdwijnen even nietig was.

Ik kon het doffe kloppen van zijn vleugels
toen hij opging in je handpalm horen. Voorbij
de vissen van het licht week hij, die nu
op goed geluk af in het donker wonen.

Wij vluchten net als zij en blijven hopen.
Wat verder ritst een trein het landschap open.

uit Zwijghout, gedichten, uitgeverij Atlas, Amsterdam/Antwerpen, 2000

Pen (Ivo van Strijtem)

Het zat in de pen, in de tijd
van de pen die bad om meer inkt.
De hand van het blad opgelicht,
de beweging heen en terug
van het blad naar de inktpot.

Schrijven was diep ademhalen
tot de inkt door het hart
naar het hoofd steeg,
daar de woorden uitkoos
voor een adempauze later
de zin.

Schaatsende letters,
wind over het weiland, een bosrand,
strijklicht op regels
waarin vissen zwommen,
een kabbelend praten
gespiegeld in vloeipapier.

Wat er stond liep vooruit
maar wist wat het naliet:
blauwe tongpunt van verlangen,
blauwe vingertoppen van verdriet.

uit Het tegenbezoek, gedichten, uitgeverij Atlas, Amsterdam/Antwerpen, 2006

Ze horen een beetje bij elkaar.
Niet alleen omdat ze in eenzelfde 'opdracht' zijn gemaakt, maar ook omdat ik ze alletwee
heb voorzien van beelden die enerzijds gefilmd zijn in de natuur (ijs en water), anderzijds drijven op bijna meditatieve, geabstraheerde structuren uit de natuur.

Twee tracks ook die in hetzelfde bedje zijn grootgebracht:




Voor de lezingen schakelde ik opnieuw Arlekeno Anselmo is, die de 2 gedichten de juiste breekbaarheid gaf die deze beelden en klanken nodig hadden.

Enfin...ze zijn klaar

De Reiger



Woorden: Koen Stassijns
Stem: Arlekeno Anselmo
Concept, camera, montage en muziek: Swoon

Pen



Woorden: Ivo van Strijtem
Stem: Arlekeno Anselmo
Concept, camera, montage en muziek: Swoon

Channeling Gertrude (Tom Konyves)

Qarrtsiluni is al eerder een bron gebleken voor intrigerende poëzie of sterke lezingen.
Eind vorige maand was er de Qarrtsiluni Podcast van Tom Konyves.
De man is een beetje een pioneer van het videogedicht (en de 'uitvinder' van de benaming 'videopoetry')

Channeling Gertrude dan;
Tom had (in het artikel op Qarrtsiluni) zelf het volgende te vertellen over het schrijven van 'Channeling Gertrude'.

"An unusual experience prompted the writing of this poem — hearing the voice of someone we have never met. For me, it was the voice of Gertrude Stein. I managed to capture only one brief statement: ‘make a name for yourself.’ What followed was a torrent of words that astonished me; it was like being caught up in a whirlwind. Almost faster than I could record them, repeated phrases — with minute modifications — swirled through my mind and onto the page. When it was done, it was as if the words had been written by another. I then truly understood Rimbaud’s famous phrase, ‘Je est un autre.’”

Ik was bijna onmiddellijk weg van de tekst en de lezing. Er gaat een dromerige kwaliteit van uit, zonder 'zweverig' te worden. Integendeel, de tekst heeft een geweldige drive.

Channeling Gertrude
Everyone hears voices.
The voice I heard that night was the voice she used to write the names she used in writing.

“make a name for yourself”

what if the name makes the sound of a smoke alarm when it makes us listen up to the sound, it makes us rush toward the sound like a long lost one, one who has been lost to us without a sound, now there is a sound of one who may have been lost only to us, not without a name, but a name whose sound makes someone stand up and turn to us rushing toward them like a long lost someone whose name is the same

now what if the name is the same as someone else who has not been lost to us, but with us all the while and he or she is the same one whose face is so familiar that we would recognize them no matter where they were, he or she, and even if they came up behind us in a sudden wind whose touch was not immediately familiar but whose face was as familiar as could be

and if the sound of the name is recognized by someone who hears the name and suddenly the wind dies and the sound of the name is clear to us but not to someone who still hears the wind rushing to meet them at the train station

who has not recognized the sound of the name he or she hears at the train station, can the sound be recognized to make someone turn into the wind and still hear clearly, the name whose sound is the same as when they left and were lost to us who will always recognize the name and the sound of the wind rushing toward the train station

and the more we hear the sound of the name the more we begin to recognize that it is the same name we have always heard from a distance and it continued to sound in our ears as if we had always heard the name, no not a sudden wind, would make us turn toward the voice who said the name because it was familiar

or if it was so familiar that the name was the same as so many other names whose sound, like the wind in a train station, where the sound of names and places and time and faces are many, so many

now they say that you can’t go home again because it is not the same home you left when you were lost to someone in a place and time we recognize when we hear someone speak about this or that place or time and it is always the past where it is all so familiar and even if it is not we don’t have to be so careful about what we do

if the name is familiar and we recognize the sound as someone who has left us for far away where the past is unfamiliar and the sound is not one we recognize but one whose sound makes the sound of a whistle, we turn to face the direction of the sound and if he or she is different from the one who is lost to us, we turn and return to the home where he or she is sitting on the steps and smiling

De volledige lezing van Tom kan je beluisteren of downloaden op Qarrtsiluni.

Na verschillende lezingen en beluisteringen van 'Channeling Gertrude' heb ik mijn stoute schoenen aangetrokken en heb ik Tom gevraagd of ik 'iets mocht doen' met de tekst en de lezing.
Ik mocht.
Joepie.

Klank.
Al bij de eerste beluistering van de podcast moest ik zelf denken aan een track van enkele maanden geleden:


Voor de beelden heb ik opnames gebruikt van reflecties op het raam van een trein in een tunnel vermengd met een 'exerpt' van gerecycleerde beelden uit een video die ik anderhalf jaar geleden al had gemaakt.
Dat (opnieuw gemonteerde) exerpt staat in een loop die steeds altijd herhaald wordt naar het einde toe. Als een 'stream of consciousness' in beelden...

Enfin, 't is klaar.

Channeling Gertrude



Woorden en stem: Tom Konyves
Concept, camera, montage en muziek: Swoon
Dank aan Arlekeno Anselmo en Qarrtsiluni

[meine Heimat] (voor Zebra)

Het ZEBRA Poetry Film Festival (2012) in Berlijn is één van de grootste poëzie/film festivals van Europa.
De inschrijvingen en selecties zijn volop aan de gang (duimen!), maar ze hebben dit jaar, naast hun gewone selecties, een extra 'wedstrijd';

"The festival is also for the first time inviting everyone to make a film based on
the poem [meine heimat] ([my home]) by Ulrike Almut Sandig. The directors of
the three best film versions will be invited to Berlin to meet the poet and have
the opportunity to present and discuss their films."

Een fijne uitdaging, me dunkt.

[meine heimat]

ich habe die namen der großen vögel vergessen.
jeden juni fällt brut vom first einer scheune, die jetzt leer steht. später im jahr stehen sie steif auf den feldern, von der straße her flocken die kleider weiß aus, von weitem riecht nach verscheuerten sträußen + stahl + geborstenem gut von jenem gewitter am anderen tag: meine heimat.
in der heimat brechen sich namen an der scholle,
im wort: was dort angebaut wird, ist mir fremd.

© Ulrike Almut Sandig, Streumen, Connewitzer Verlagsbuchhandlung, Leipzig 2007.

[my heimat]

i have forgotten the names of the large birds
each june a brood falls from the ridge of a barn that now stands empty. later in the year they stand stiffly on the fields, from the street the coats curdled white, from a distance
smells of cheap bouquets + steel + possessions
affected by the storm the other day: my heimat in the heimat names break on the soil’s ridge,
in a word: what is raised there i find strange.

Translated by Bradley Schmidt

Het was voor mij snel duidelijk dat ik hiervoor letterlijk 'mijn heimat' voor wilde opzoeken.

Met mijn moeder en een borstbeeld van mijn vader (dank Annie) in haar handen trok ik naar

enkele plekken 'op den Uil' (Dank Vera) die voor mij belangrijk waren in mijn jeugd.
Niet dat je die plekken kan herkennen, maar het was voor mij belangrijk daar te zijn, te filmen.

Merken dat niets nog hetzelfde is (lijkt)

Misschien maakt dat gegeven de film té persoonlijk, maar ik kon niet anders.

enfin, 't is klaar

[meine heimat]

Woorden en stem: Ulrike Almut Sandig
Concept, camera, montage & muziek: Swoon
Dank: Maria Brosens, Vera & Annie Neys & 'Den Uil'

Ochtend / Dawning (Re-Make / Re-Model)

Om dezelfde redenen als bij 'Of Wel' (re-edit 2012) heb ik ook 'Ochtend (Dawning)' naar een gedicht van Yahia Lababidi een nieuwe jas (van dezelfde stof) omgedaan.
Ochtend was de vertaling die Katelijne De Vuyst maakte voor een publicatie door Het Poëziecentrum vorig jaar.

Ingekort, 2 beeldstromen naast mekaar, maar dezelfde visuele ideeën.

Ochtend / Dawning



Woorden: Yahia Lababidi
Vertaling: Katelijne De Vuyst
Stem: Arlekeno Anselmo
Concept, camera, bewerking, montage, muziek: Swoon
Dank: Keith Mueller (paarden) en Poëziecentrum (vertaling)

Nieuwe samenwerkingen, komende projecten

Het gaat vooruit.
Dat is het minste dat ik kan zeggen.

Dit najaar ga ik aan verschillende nieuwe projecten werken.

Exit Strategies

Met 'Exit Strategies' ga ik proberen om een eerste videopoem-chapbook te maken.
David Tomaloff (u bekend van PROOF en Propolis) schreef 'Exit Strategies'.
Het chapbook werd uitgegeven door 'Gold Wake Press' in juni 2011.
Het zijn 6 gedichten (korte proza); Exit Strategies I-VI
en het worden 6 video's.
Er zijn al 6 voorlopige tracks:
Exit Strategies (A bloodletting)

Aan de beelden wordt gewerkt. Meer later.

Het vertek van Maeterlinck

Michaël Vandebril is een bezige bij (dat is een beetje flauw)
Hij plaatste (weliswaar niet eigenhandig) Antwerpen op de literaire wereldkaart met Antwerpen Boekenstad, gaf poëzie nieuwe impulsen als curator van  het Felix Poetry Festival en de Nacht van de Poëzie.  Hij kwam in 2009 zelf als dichter naar buiten als deel van het mulimediale BOEST.
In de loop van de volgende maanden (2011 - 2012) zal Michaël's debuut 'Het vertrek van Maeterlinck' (De Bezige Bij - zie je wel - , Antwerpen 2011) verschijnen.

Michaël heeft me gevraagd een videogedicht te maken voor en bij die bundel. Een buitenkans, uitdaging, vraag, plezanterie, eer, samenwerking en kruisbestuiving die ik niet wil laten liggen.
Een verkennend gesprek leverde een pak ideeën en (concrete) plannen op. Wordt vervolgd!

Proof, het laatste paneel.

'Proof'  is een videogedicht-triptiek. 3 Gedichten van David Tomaloff in video verwerkt door mezelf.

'Proof'  is het derde en laatste paneel.      

Alle 'panelen' Zijn ook hier te zien:  PROOF            

De geschiedenis van 'Proof' is eentje van de organische soort. Ik leerde David zijn gedichten

een beetje kennen tijdens het werken (en de open call) van 'Propolis' Vaak een beetje ongrijpbaar, licht mysterieus, onheilspellend soms.

Eerder schreef ik dat ik in eerste instantie een video wilde maken bij 'Thespianic Mythology No. 4' Vanwege de sfeer en de geweldige opname die hij ervan maakte voor 'Kill Author'

Tijdens het werken aan 'Thespianic Mythology No. 4' kwam ik oudere publicaties en opnames tegen die David maakte voor 'Kill Author'.

Op het net was ik een filmpje tegengekomen dat erom vroeg bewerkt te worden.
Ik nam de vrijheid om de opname van '_object{-ions in the mirror' te koppelen aan die beelden en muziek die ik eerder maakte.
Die opname stuurde ik naar de maker van het originele filmpje met de vraag of ik zijn beelden mocht gebruiken. Dezelfde opname stuurde ik ook naar David, met de vraag of hij een triptiek zag zitten.
Maar dan hadden we een derde gedicht nodig. Of hij er eentje wilde schrijven?

Ik stuurde hem een track (Proof) op en enkele inhoudelijke ideeën.

David nam, met plezier, de handschoen op en schreef speciaal voor de triptiek 'PROOF'

Een erg fijne manier van werken was dat. Eentje die ongetwijfeld nog vervolg krijgt...

In het proces van de eerdere publicaties kwam er interesse van 'Connotation Press' om een artikel

te wijden aan de volledige triptiek 'PROOF'.

Geweldig nieuws (vooral om dat het gedicht nog niet eerder werd gepubliceerd)

Daarom ga ik het gedicht 'proof' nog niet plaatsen hier.

Proof

Woorden en stem: David Tomaloff

Camera: Swoon en David Tomaloff (foto's bomen)

Concept, montage en muziek: Swoon

Het kleed in de gang (AKA Flawless Imperfections)

Vorige week kondigde ik de komst van het kleed aan...

Wel, 't is klaar.

Flawless Imperfections (Het kleed in de gang)



Woorden: Sylvia Hubers (Prometheus, 2009)
Stem: Arlekeno Anselmo
Muziek: Kathy McTavish & Swoon
Concept, Montage, Bewerking: Swoon
Footage: Prelinger archives

Savannah Man

Ondanks ik verschillende projecten draaiende hou, is er (vooral tijdens de lange 'exporttijden' van films) veel ruimte om andere zaken te doen. Opruimen thuis, schoonmaken, winkelen,...

Maar meestal benut ik die tijd om een filmpje te maken. Een ander.

Ik wil nog eens de aandacht vestigen op de dichteres Nic Sebastian. De vertolkster en stem krijgt tegenwoordig zoveel aandacht in mijn werk, dat je zou vergeten dat ze zelf ook gedichten schrijft.
Goede.

Savannah Man ( uit 'Forever Will End On Thursday') is er zo eentje.

what might stop him from walking out
into the soughing heat of his
savannah what might keep him
from its burning winds its
tricks its cozy
punishment

his feet are sewn to hot
trails only by wrenching by brute
ripping in his walk might he tear
into the blood table

would he fall then free
and bloody onto cold alien
steppe

De spooky soundtrack vroeg om spooky (Lumière-achtige) beelden.
Die heb ik gevonden in een camera-test (Bell and Howell Filmosound 8) van Jesse James Hennessy

Knip- en plakwerk deed de rest.

Enfin, 't is klaar...

Savannah Man



Woorden en stem: Nic Sebastian
Camera: Jesse James Hennessey
Concept, montage, bewerking en muziek: Swoon

Flight. Resultaat.

Eergisteren vertelde ik u al over de uit de kluiten gewassen, georkestreerde samenwerking tussen een dichteres, een celliste, een woordkunstenares, een videokunstenaar en ondergetekende.

Ik heb er hier en daar nog aan geschuurd en geknipt de laatste dagen, maar het is tijd om het eindresultaat van die samenwerking los te laten.

'Flight (The Sights and Sounds of Arctic Birds)' is een eerbetoon aan Art Spiegelman (eerder nog aan zijn vader Vladek en zijn moeder Anja).
Zeer recent las ik 'Maus I en II'
Dat verhaal en die beelden zaten al in mijn hoofd toen ik het verzoek kreeg van Helen Vitoria.
De beelden van het Holocaust Memorial in Berlijn had ik al langer ontdekt. Ze lagen zeer voor de hand,
maar ik heb geprobeerd ze genoeg te abstraheren.
Grafisch, bijna.

Het is mijn meest minimalistische video tot op heden.
Het werkproces daarentegen was dat niet. Ik vonde het zeer fijn om al die talenten te bundelen.
Het heeft me extra ideeën gegeven voor de toekomst.

Enfin, 't is klaar.

Flight (The Sights and Sounds of Arctic Birds)



Woorden: Helen Vitoria
Stem: Nic Sebastian
Camera: Ira Mowen
Muziek: Kathy McTavish
Concept, productie, montage en bewerking: Swoon

Met dank aan Art Spiegelman (for Vladek & Anja), Whale Sound, Gold Wake Press, Cellodreams

Flight collaborations...

Het verzoek dat Helen Vitoria mij 2 weken geleden stuurde, belooft uit te monden in een vruchtbare samenwerking tussen verschillende creatieve zielen, die elkaar enkel virtueel kennen (lang leve het net!)

Op vraag van Helen en mij was Nic Sebastian van Whale Sound alvast zo vriendelijk een schone lezing van het gekozen gedicht op te nemen.

Hoewel ik al een 'soundscape' had gemaakt voor 
mijn oorspronkelijke beelden (een verlaten huis, met water ondergelopen vloeren,...) kwam er vorige week een nieuwe kennismaking op aangename wijze roet in dat idee gooien.

Kathy McTavish had via FB kennis gemaakt met mijn werk. Kathy speelt cello en maakt daar zelf ook intrigerende video's bij. Luister en kijk.

"Of ze misschien eens zin had om op basis van een gedicht muziek wilde componeren?"

Ja dus. Heel erg fijn.
Afgelopen weekend kreeg ik een track toegestuurd. Sober, kaal bijna. Donker. Schoon.

De muziek van Kathy, Nic's lezing en de woorden van Helen stuurden me resoluut naar een volledig ander idee.
Op een Vimeo-groep van het Disposable Film Festival  vond ik luchtbeelden van Berlijn (gefilmd met een ballon) Het oorspronkelijke filmpje van Ira Mowen duurt 16 minuten. Eén sample van amper 30 seconden heb ik bewerkt tot een filmpje van 4 min.
Het resultaat mag u later deze week verwachten.

Ademloos. Resultaat.

Onder het moto 'op tijd loslaten' heb ik besloten niet verder te schaven en schrapen aan mijn bewerking van 'Ademloos' van Delphine Lecompte (uit 'De dieren in mij' De Contrabas, 2009)

Er is een beer, er zijn mensen die zich te goed doen aan een beetje 'zwembadplezier'.
Er is waterschade. Letterlijk en figuurlijk...


Enfin, 't is klaar...

Ademloos



Woorden: Delphine Lecompte
Stem: Arlekeno Anselmo
Camera, bewerking, montage en muziek: Swoon
Bronbeelden Beer: Troy & Paula Scott
Bronbeelden Zwembad: Nathan Rotic

Verzoeken allerhande enzo...

Een andersomvraag (x2).

Normaal vraag ik een dichter of ik zijn of haar gedicht mag gebruiken voor een filmpje.
Deze keer niet.
Vorige week kreeg ik een vraag van Helen Vitoria; of ik eens wilde kijken of het mogelijk was om op basis van één van haar gedichten een filmpje te maken.
Een fijne evolutie.
Hier komt ongetwijfeld een vervolg op...
Eerst ben ik begonnen met te lezen wat de dame zowal heeft geschreven...

Iets als The Sights and Sounds of Arctic Birds
(afbeelding: Anthropology by Peter Schwartz )
sprong er meteen uit. In vorm, opzet, maar vooral in sfeer.
In samenspraak met de schrijfster, hebben we Nic Sebastian van Whale Sound gevraagd om een lezing te doen van het gedicht.

The Sights and Sounds of Arctic Birds

i.
he says it has something to do with heartless creatures, like wolves. Or the way they feed off one
another’s echo and follow blood trails in the snow. Sea birds fly low, they reverse their patterns.

i(a): Predation has something to do with this. The shortening of Autumn days.

ii.
she says grief passes in exactly six months and you emerge cleansed. She draws a circle in the
snow with a stick, there are no real stages, it is not methodized like feathers.

ii(a): Kingfishers are scouring near the reed mace. A lull over the water.

iii.
I wait for the birds to settle down, migration becomes too powerful at times. I forget the window,
leave it open−
They bypass latitudes: adapt to suitable winter habitats.

iii(a): A reserve area of land, without body.

Een eerste voorzichtige poging tot klanken leverde alvast volgende track op:

Arctic Birds 

De afwerking, met beelden is voor later.

Normaal stuur ik filmpjes op naar festivals en wedstrijden in de hoop een selectie uit de brand te slepen en een screening te krijgen.
Deze keer niet.
Twee weken geleden kreeg ik vanuit Litouwen (Riga) van de dichters/kunstenaarsgroep Orbita de vraag of ze één van mijn filmpjes mochten spelen op hun festival 'word in motion'
Een fijne evolutie.
Op 3 september zullen zij, naast een hele hoop andere fijne vleeswaren 'On Edward Hopper's Automat' (mijn filmpje naar een gedicht van HK Hummel over een schilderij van Edward Hopper) spelen. En daar ben ik héél blij mee.



Andere zaken blijven nog bij het oude.
Zo heeft de onvermoeibare Dave Bonta nog een paar van mijn filmpjes geselecteerd voor zijn 'Moving Poems'. Een gegeven waar ik nog altijd blij van wordt.

Allemaal zaken die me vooruit blijven duwen in de zoektocht naar de juiste balans tussen beeld , woord en geluid. Met veel plezier.

The Universe

Gisteren plaatste ik een bericht over de komst van 'The Universe' naar een gedicht van Neil Ellman, gelezen door Nic Sebastian (voor Whale Sound)

Het filmpje is klaar.
Het werd ook al meteen opgepikt door Moving Poems.

Fijn zo.

'The Universe'



Woorden: Neil Ellman
Stem: Nic Sebastian (For Whale Sound)
Camera, montage, bewerking en muziek: Swoon
Dank aan:
Whale Sound (whalesound.wordpress.com/​)
Bolts of silk (boltsofsilk.blogspot.com/​2009/​09/​universe-by-neil-ellman.html)
McDonsco, Double Jack Black, Citizen Exeptional voor hun beelden.